Polikistik Over Sendromu Nedir?
Polikistik over sendromu, doğurganlığı olumsuz yönde etkileyen, pek çok farklı hastalığın oluşumuna zemin hazırlayan, üreme çağındaki kadınlarda sık görülen hormonal bozukluklardan biridir. Yumurtalıklarda küçük ve çok sayıda yumurtanın oluşumu ile yumurtlama bozukluğuna neden olarak adet düzensizliği, adet görememe ya da uzun aralıklarla adet görme gibi düzensizliklerle infertiliteye zemin hazırlar. Polikistik over sendromunda, kanda androjen adı verilen hormonların artışına bağlı olarak ciltte sivilcelenme, yağlanma, saç dökülmesi ve tüylenme gibi belirtiler ortaya çıkar.
Polikistik Over Sendromunun Nedenleri Nelerdir?
Neden tam olarak bilinmemektedir, ancak yapılan araştırmalarda birden fazla faktörün bu duruma yol açtığı yönünde bilgi mevcuttur. Genetik yatkınlık her hastalıkta olduğu gibi araştırılmıştır. Özellikle ailesinde, anne ya da kız kardeşinde polikistik over sendromu olan kadınlarda daha yüksek oranda görüldüğü bilinmektedir. Buna karşın polikistik over sendromunun kalıtımsal olduğuna dair net bilgi bulunmamaktadır.
Polikistik over sendromunda adet periyodunu kontrol eden hormonlardaki dengesizlikler ile testosteron normalden fazla üretilir. Polikistik over sendromu olan kadınlarda, bir yumurtanın tam olgunlaşması için gerekli her hormon üretilememektedir. Yumurtaların hiçbiri olgunlaşıp yumurtalıktan çatlayamadığı için yumurtlama gerçekleşemez ve progesteron hormonu üretilemez. Bu durum da adetlerin düzensiz olmasına ya da hiç olmamasına neden olur.
İnsülin hormonu pankreas tarafından üretilen ve kandaki glukoz seviyesini düzenleyen bir hormondur. Polikistik over sendromu olan birçok kadında "insülin rezistansı” gözlenmektedir. İnsülin rezistansında; vücut dokuları insülinin etkisine direnir ve bunun sonucunda vücut daha fazla insülin üretmek zorunda kalır. Vücutta çok yüksek seviyede bulunan insülin hormonu; yumurtalıkları da etkileyerek hormonal dengesizliğe neden olur; fazla insülin üretimi aynı zamanda androjen üretimini de artırmaktadır, böylelikle tam bir kısır döngü oluşur. Polikistik over sendromu olan kadınlar kilo almaya meyillidir ve zor kilo verilmesinin nedeni insülin metabolizmasında gözlenen bu bozukluktur.
Polikistik over sendromunda adet periyodunu kontrol eden hormonlardaki dengesizlikler ile testosteron normalden fazla üretilir. Polikistik over sendromu olan kadınlarda, bir yumurtanın tam olgunlaşması için gerekli her hormon üretilememektedir. Yumurtaların hiçbiri olgunlaşıp yumurtalıktan çatlayamadığı için yumurtlama gerçekleşemez ve progesteron hormonu üretilemez. Bu durum da adetlerin düzensiz olmasına ya da hiç olmamasına neden olur.
İnsülin hormonu pankreas tarafından üretilen ve kandaki glukoz seviyesini düzenleyen bir hormondur. Polikistik over sendromu olan birçok kadında "insülin rezistansı” gözlenmektedir. İnsülin rezistansında; vücut dokuları insülinin etkisine direnir ve bunun sonucunda vücut daha fazla insülin üretmek zorunda kalır. Vücutta çok yüksek seviyede bulunan insülin hormonu; yumurtalıkları da etkileyerek hormonal dengesizliğe neden olur; fazla insülin üretimi aynı zamanda androjen üretimini de artırmaktadır, böylelikle tam bir kısır döngü oluşur. Polikistik over sendromu olan kadınlar kilo almaya meyillidir ve zor kilo verilmesinin nedeni insülin metabolizmasında gözlenen bu bozukluktur.
Polikistik Over Sendromunda Belirtiler Nelerdir?
- Düzensiz yumurtlama veya yumurtlama olmaması sonucunda adet olamama, gecikmeli-düzensiz adet görülmesi
- İnfertilite (kısırlık), tekrarlayan düşükler
- Tüylerde artış (kol & bacaklarda, karın-sırt bölgesinde tüylenme artışı, renk koyulaşması ve kalınlaşma)
- Yüz göğüs ve sırt bölgesinde ciltte yağlanma ve sivilcelenme
- Erkek tipi saç dökülmesi
- Kilo problemleri; aşırı kilo, hızlı kilo alıp kilo vermede zorluk yaşama
- Depresyon ve ruh hali değişiklikleri
- Kan basıncı yüksekliği
- Rahim içi duvar kalınlaşması-ileri dönemde rahim kanseri gelişme riski
- Uyku apnesi, horlama
- İleri dönemde kalp hastalıkları, bozulmuş glukoz toleransı, diyabet
Polikistik Over Sendromu Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Adet düzensizliği olan bir kadında androjenik hormonların . yüksekliğinin hastada klinik bulgu vermesi ya da laboratuvar testlerinde yüksekliği tanı koyucudur. Ultrasonda her zaman klasik polikistik görüntü olması gerekmez. LH hormonunun FSH a göre anlamlı biçimde yükselmesi tanı için önemlidir. Androjenik hormonlar normal olabileceği gibi yüksek de çıkabilir. Bununla birlikte insülin direnci HOMA skoru yüksekliği tespit edilebilir.
Teşhis için bir diğer yöntem olan yumurtalıkların ultrason ile muayene edilmesidir. Polikistik over sendromunda yumurtalıklar büyür ve içinde fazla foliküler kistler olabilir. Ancak her kadında yumurtalıklarda kist oluşmayabilir. Ergenlik sonrası ilk 2-3 yılda sadece ultrasonla polikistik over sendromu tanısı konulması yanıltıcı olabilir. Polikistik over sendromu teşhisi konulan kadınların kontrollerini düzenli bir şekilde yapılması önerilir.
Teşhis için bir diğer yöntem olan yumurtalıkların ultrason ile muayene edilmesidir. Polikistik over sendromunda yumurtalıklar büyür ve içinde fazla foliküler kistler olabilir. Ancak her kadında yumurtalıklarda kist oluşmayabilir. Ergenlik sonrası ilk 2-3 yılda sadece ultrasonla polikistik over sendromu tanısı konulması yanıltıcı olabilir. Polikistik over sendromu teşhisi konulan kadınların kontrollerini düzenli bir şekilde yapılması önerilir.
Polikistik Over Sendromu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Polikistik over sendromu teşhis edildikten sonra doktorunuzun uygun gördüğü tedaviye başlayarak belirtileri en aza indirebilir, adet düzensizliğini önleyebilir ve en önemlisi kısırlığın önüne geçilebilir. Ancak polikistik over sendromu tamamen tedavi edilebilen bir hastalık değildir.
Yine de kullanılan ilaçlara ek olarak düzenli ve dengeli beslenme programlarıyla kilo artışının önüne geçilebilir. Gün içinde hareketsizliği önlemek amacı ile günlük egzersiz yapılması önerilir.
Polikistik over sendromunda görülen belirtiler bireyde görülmesi durumunda bir doktora görünmesi son derece önemlidir. Erken teşhis ile polikistik over sendromu belirtilerini azaltılması ve sağlığın olumsuz yönden etkilenmesi önlenebilir. Hayatın ilerleyen dönemlerinde sağlık sorunlarının artması nedeniyle düzenli sağlık kontrollerinin yapılması önerilir.
Hekim ve hastane çok önemli, bu tedavi sürecinde hastaya verilen ilaçlar, yapılan tahlil ve tetkikler doğru orantıda gitmelidir.
Yine de kullanılan ilaçlara ek olarak düzenli ve dengeli beslenme programlarıyla kilo artışının önüne geçilebilir. Gün içinde hareketsizliği önlemek amacı ile günlük egzersiz yapılması önerilir.
Polikistik over sendromunda görülen belirtiler bireyde görülmesi durumunda bir doktora görünmesi son derece önemlidir. Erken teşhis ile polikistik over sendromu belirtilerini azaltılması ve sağlığın olumsuz yönden etkilenmesi önlenebilir. Hayatın ilerleyen dönemlerinde sağlık sorunlarının artması nedeniyle düzenli sağlık kontrollerinin yapılması önerilir.
Hekim ve hastane çok önemli, bu tedavi sürecinde hastaya verilen ilaçlar, yapılan tahlil ve tetkikler doğru orantıda gitmelidir.
Polikistik Over Sendromunda Nasıl Beslenmeliyiz?
Polikistik over sendromu tedavisinde olduğu gibi beslenme programı da kişiye özel düzenlenmelidir. Amaç burada da yüksek kilolarda büyük ihtimalle var olan insülin direncini kırmak ve bireye kilo verdirmek olmalıdır. Vücutta kullanılmayan şeker hipoglisemiye ve haliyle açlıkta aşırı tatlı tüketimine yol açabilir.
Polikistik over sendromunda beslenme için neler yapılabilir:
Polikistik over sendromunda beslenme için neler yapılabilir:
- Şeker ve şekerli gıdalardan uzak durulmalıdır.
- Beyaz un yerine tam tahıllı unlardan yapılan besinler tercih edilmelidir.
- Düşük glisemik indeksi olan besinlerin seçilmesi önerilir.
- Protein içeri yüksek besinlerle ani açlıkların önüne geçilebilir.
- Hipertansiyonla seyredebileceğin den tuz tüketimi sınırlandırılmalı ve bol su içilmesi önerilir.
- Günlük programa hareketsizliği önlemek amacı ile egzersiz yapılmalıdır.
- Günlük beslenmede vücuda önerilen miktarda posa alınmalıdır.
- Hayvansal kaynaklı yağlar yerine sağlıklı yağların ve kuruyemişler diyete dahil edilmelidir.
- Asitli içecekler, kızartmalar, şerbetli tatlılardan uzak durulmalıdır.
- Günlük olarak bireyin alması gereken su tüketimi belirlenip su tüketimi arttırılmalıdır.
Detaylı Bilgi
+90 532 644 64 22
Bize sormak ister misiniz?
+90 532 644 64 22
Sizi arayalım.
İletişim sayfasında yer alan iletişim formunu doldurarak bize ulaşabilirsiniz. Tüm hastalarımıza ve danışanlarımıza kısa süre içerisinde dönüş sağlıyoruz.
İletişim